I/. Sét và tác hại của xung sét lan truyền.
Sét là hiện tượng thiên nhiên thường xuất hiện vào những mùa giông bão. Theo ước tính của các nhà chuyên môn, trên thế giới cứ mỗi giây có khoảng 40-50 cú sét đánh xuống mặt đất tương đương khoảng 1,4 tỷ tia sét xuất hiện mỗi năm. Sét không những gây thương vong cho con người, mà còn có thể phá hủy các công trình, các thiết bị điện, điện tử … và làm gián đoạn công việc như hoạt động hàng không, hoạt động của ngân hàng, hàng hải, các hoạt động của đài truyền thanh truyền hình, các hệ thống thông tin liên lạc...
Để các cấu trúc, các hoạt động thương mại, công nghiệp và con người được bảo vệ một cách đáng tin cậy, đòi hỏi một phương pháp có tính hệ thống và toàn diện để giảm thiểu hóa các mối nguy hiểm gây ra bởi xung sét (xung đột biến quá áp). Hệ thống tiếp đất chống sét, hệ thống các điểm liên kết, hệ thống chống sét trực tiếp và hệ thống chống sét lan truyền đều được xem xét để bảo vệ các thiết bị điện một cách toàn diện. Các hệ thống này có liên quan mật thiết với nhau nên cần một thiết kế tổng thể để chắc chắn thiết bị không bị hư hỏng với một “điểm mù” không được bảo vệ. Việc đầu tư thiết bị chống sét có thể là lãng phí nếu “điểm mù” tồn tại.
Cứ mỗi mùa mưa đến, ngoài việc chuẩn bị các biện pháp phòng chống bão lụt, con người còn quan tâm đến một hiện tượng thiên nhiên khác có tác hại nghiêm trọng đến cơ sở vật chất và tính mạng con người - đó là giông sét. Sét xảy ra do sự phóng điện giữa các đám mây có điện tích trái dấu.
Chống sét là vấn đề được nhiều nhà thầu, nhà đầu tư cũng như các hộ gia đình quan tâm. Một hệ thống chống sét tốt phải có khả năng tản năng lượng sét vào lòng đất một cách nhanh nhất, nhằm giảm thiểu khả năng lan truyền năng lượng sét trong hệ thống làm phá hỏng các thiết bị.
Sét là một trong những thiên tai gây ảnh hưởng trực tiếp, làm trì trệ các hoạt động kinh tế, xã hội, mang đến hậu quả nghiêm trọng cho người và tài sản. Nguy hiểm hơn, theo số liệu thống kê hằng năm, lượng người chết và bị trọng thương do sét đánh chiếm tỉ lệ khá lớn.
Sấm sét là hoạt động thường xuyên xuất hiện trong những cơn mưa giông do các đám mây tích điện gây ra. Khi gặp điều kiện thuận lợi sẽ truyền xuống mặt đất bằng con đường đánh thẳng hoặc đánh lan truyền.
Sét là một hiện tượng thiên nhiên, được hình thành trong những điều kiện khí tượng nhất định nào đó. Khi có sự phân chia điện tích trong các đám mây, những ion dương gặp ion âm sẽ tạo ra tia sét, truyền trong không khí hoặc đẩy xuống đất, gây nên hiện tượng sét đánh.
Sét đánh là một vấn đề rất nguy hiểm đối với tài sản và tính mạng của con người. Hiện nay, con người vẫn chưa tìm ra cách để ngăn chặn hiện tượng phóng điện trong khí quyển giữa các đám mây với nhau và giữa đám mây với đất nhưng đã tìm ra các biện pháp để tránh những ảnh hưởng do sét gây ra.
Những công trình quy mô nhỏ (biệt thự, nhà phố...) thường phù hợp với dạng chống sét cổ điển, bao gồm nhiều đầukim thu sét bằng kim loại rải đều trên nóc nhà hoặc tầng cao nhất (sân thượng) và được nối với hệ thống tiếp đất.
Sét là một hiện tượng thiên nhiên thường xuất hiện vào những mùa giông bão. Nguồn điện từ tia sét có công suất cực kỳ lớn và có khả năng gây hại đến sức khỏe, tính mạng con người cũng như các vật dụng, các công trình…
Để phòng tránh các nguy cơ do sét gây ra, nhiều hộ gia đình, nhiều chủ đầu tư, công trình đã lắp đặt hệ thống cột chống sét, bảo vệ an toàn cho công trình, thiết bị và con người.
Một hệ thống chống sét trực tiếp thông thường bao gồm: kim thu sét, dây dẫn sét và cọc tiếp đất chống sét.
Trước đây kim thu sét là một thanh sắt hay thanh kim loại (gọi là kim cổ điển) được trên mái của công trình và có dây dẫn xuống hệ thống tiếp đất. Với dạng cổ điển thụ động này, sét đánh vào đầu kim, sau đó truyền xuống dây dẫn sét và chuyển nhanh xuống đất theo hệ thống tiếp đất, nhằm tránh những thiệt hại do sét gây ra cho con người, nhà cửa và các vật dụng trang thiết bị kỹ thuật điện.
Để đảm bảo an toàn cao nhất cho con người, tránh thiệt hại, hư tổn cho các thiết bị điện - điện tử và các thiết bị viễn thông do ảnh hưởng của sét gây ra, Công ty Cổ phần kỹ thuật điện Toàn Cầu đã nghiên cứu, tìm hiểu trên cơ sở tiếp cận công nghệ mới, cho ra đời các giải pháp chống sét với chất lượng vượt trội, những sản phẩm chống sét chuyên dụng, phục vụ và bảo vệ tối đa đời sống của các hộ dân cư và công trình công cộng.
Sét là hiện tượng tự nhiên phổ biến, xuất hiện do sự hình thành các điện tích trái dấu của các đám mây mang cực âm - dương. Trong quá trình tích lũy điện tích trước khi sét đánh, một điện trường có cường độ gia tăng liên tục được hình thành. Khi điện thế tại một nơi nào đó trong đám mây vượt quá ngưỡng cách điện của không khí, thì xảy ra hiện tượng sét đánh thẳng vào không khí hoặc đánh xuống mặt đất.
Chống sét là một trong những vấn đề bức bách cần được thực hiện nghiêm, nhất là trong điều kiện thời tiết mưa bão để tránh những thiệt hại, tổn thất về tính mạng và tài sản cho con người. Hầu hết các công trình xây dựng, cao ốc, biệt thự đều được lắp đặt hệ thống chống sét để tránh bị sét đánh thẳng, chống cảm ứng tĩnh điện và cảm ứng điện từ, chống điện áp cao của sét lan truyền từ đường dây, đường ống bằng kim loại sang các vật xung quanh, làm hư hỏng và phá hủy chức năng hoạt động của chúng.
Sét là hiện tượng tự nhiên có tính phá hoại rất lớn, năng lượng sét không những có thể gây thương vong cho con người, mà còn làm hư hỏng thiết bị, thậm chí phá hủy các công trình xây dựng… Vì vậy, việc thiết kế, lắp đặt hệ thống chống sét là một khâu quan trọng, không thể bỏ qua để đảm bảo an toàn cho tính mạng công nhân và bảo vệ trang thiết bị, vật dụng công trình của các nhà đầu tư cũng như các chủ thầu.
I. Tác hại của xung điện áp:
Một xung quá điện áp không mong muốn, đặc biệt là xung sét lan truyền, trên đường nguồn có thể gây hậu quả nghiêm trọng cho bất kì doanh nghiệp hoặc phương tiện, thiết bị nào. Để hình dung đầy đủ về tổn thất do xung quá điện áp gây ra do không có thiết bị chống sét, cần phải tính cả chi phí thay thế/ sửa chữa thiết bị, chi phí phục hồi dữ liệu, tổn thất khi ngưng vận hành do hỏng hóc và chi phí cơ hội bị mất đi. Bên cạnh đó, tính mạng con người cũng có thể bị đặt vào tình trạng nguy hiểm nếu các hệ thống an toàn không hoạt động do xung quá điện áp.